Kutaisi Gürcistan’ın ikinci büyük kenti. Batum‘dan döküntü bir minibüsle geldiğim kasabada taksi tutup yabancılara oda kiralayan bir ailenin evine gittim ama fiyat biraz fazla geldi. Ardından başka bir eve gittik, o da ucuz değildi. Merkezdeki kötü bir pansiyona gidip fiyat sorduktan sonra yerleştim. Tuvaletin kapağı ve oturma yeri yok. Çarşaf ve havlular çok eski. Üzerinde hav kalmamış havluyu sahibi olan kadına gösterip “bu havlu Stalin zamanından mı, yoksa Brejnev zamanından mı kalma?” diye sordum. Kutaisi gezisi yapmak ilginçti, çünkü turistik değil.

Taksim çok şık yalnız. Gördüğünüz amca 1967 yılında Volga marka bu otomobili almak için Moskova’ya gidip buraya kadar onunla gelmiş. Otomobiline gözü gibi bakıyor; hala sağlam ve temiz bir durumda.

Bir aylık Gürcistan Azerbaycan Ermenistan seyahatim sırasında geldiğim Kutaisi her ne kadar Gürcistan’ın ikinci büyük kenti olsa da aslında bir kasaba. Ancak bir süre önce Gürcü Hükümeti’nin meclisi buraya taşıma kararı almasıyla birlikte gelişmeye başladı.

Tiflis ile arası 220km uzaklıktaki Kutaisi Sovyet döneminde metal sanayi merkeziydi ve nüfusu 600.000 idi, ama Rusların ayrılması ve birçok Gürcünün de çalışmak için başka yerlere gitmesi sonucu bugün 200.000.

Kutaisi’de Gezilecek Yerler

Küçük bir şehir olan Kutaisi’de gezilecek yerler bir günde rahatlıkla görülebilir.

Bagrati Katedrali

Kentin en önemli tarihi yeri olan Bagrati Katedrali ( Bagratis tadzari) Orta Çağ Gürcü mimarisinin başyapıtların birisi. Uk’imerioni Tepesi’nde bulunan katedral Gürcistan Kralı III. Bagrat tarafından 11. yüzyılın başında yaptırıldı. 1692 yılındaki Osmanlı saldırısında tavanı çöktü ve dönemin Imereti Krallığı Osmanlı İmparatorluğu topraklarına dahil edildi.

1994 yılında Bagrati Katedrali UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne katıldı. Eskiden beri kentin sembolü olan yapıda, son zamanlarda restorasyon çalışmaları var.

Kutaisi Mezarlığı

Kafkaslar gezim sırasında mezar taşlarını ilginç buldum. Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan‘da ölenlerin mezar taşlarına resimleri işleniyor. Bazıları meslekleriyle ve yaşamlarıyla ilgili figürler de içeriyor. Bakın, Gürcü müzisyen ölmüş, orgu mezar taşına kazınmış.

Bir aile mezarı.

Ve bir çocuk mezarı.

Kutaisi Sinagogu

Gaponov Caddesi’ndeki Kutaisi Sinagogu 1880’li yıllardan kalma. Burayı gezerken İsrailli bir turist grubuyla karşılaştım, İstanbul’dan geldiğimi, İsrail‘e gitmiş olduğumu söyledim, sohbet ettik. Bir kadın hangi aileden olduğumu sorunca şaşırdım, yurt dışında böyle bir soruyla hiç karşılaşmamıştım. Birkaç saniye sonra kadının beni Yahudi zannettiğini tahmin ettim ve olmadığımı söyledim. Yahudiler kendi ırklarındaki soyadlarının çoğunu tanırlar, kökenlerini bilirler.

Kutaisi Tiyatrosu

Kentin tam merkezindeki tiyatro şık binasıyla dikkat çekiyor. 1920-1955 yılları arasında inşa edilen beş katlı tiyatro binası Yunan-Roma tarzında. Tiyatro 19. yüzyılda yaşamış Gürcü yönetmen ve oyuncu Lado Meskhishvili adını taşıyor.

Kutaisi Gezisi

Benim gibi uzun süreli bir Kafkaslar gezisi yapıyorsanız veya Gürcistan seyahatinize Tiflis ve Batum gezilerinizden daha fazla gün ayırabiliyorsanız bu kasabayı da görmek ilginç olur. Sakinliği, turistik olmaması hoş. Pazarda her türlü küçük eşya, giyim, hayvan, sebze-meyve satılıyor. Geleneksel kıyafetli insanlar çok.

Kutaisi’de gezilecek yerler arasında Gelati Manastırı, Motsameta Manastırı, Kukla Tiyatrosu, Kutaisi Devlet Tarih Müzesi, David Kakabadze Güzel Sanatlar Galerisi, Geguti Sarayı, Suliko Sinema ve Eğlence Merkezi de var.

Akşam yemekten sonra bar aradım, yokmuş. Bir bilardo salonuna gittim, birkaç kişi vardı. Bir kızın üzerinde Türk bayrağından t-shirt vardı. Kutaisi’de gece hayatı yoktu galiba, yürüyüş yaptıktan sonra pansiyona gittim. Avludaki temizlik görevlisi 45 yaşlarındaki kadın nereli olduğumu sordu. İstanbul’da yıllarca kalmış, Laleli’de tezgahtarlık ve fahişelik yapmış. Yaşadıklarını anlattı, içini döktü. Çok şeyler yaşamış, dayak yemiş, kandırılmış, dolandırılmış. İstanbul’u sevmiş yine de. “Sizin insanınız iyidir, kötülerden çok çektim ama iyilerine de rastladım, bana yardım edenler oldu” dedi.

Kutaisi’de Nerede Kalınır?

Hostel Ell – Gaponova Caddesi No:38.

Family Hostel – Tamar Mepe Caddesi No:25.

Hotel Oazis – Tiyatronun arkasında.

Gürcistan’dan bir sonraki yazım Stalin’in memleketi Gori’den.