En uzun yaşanan ülkeler hangileri? Dünyanın en uzun ömürlü insanları hangi ülkelerde yaşıyor, yaşam süresi en uzun olan ülkeler ve yerler nereler? Ülkelere göre en uzun yaşam süreleri listesi yayınlayan farklı kaynaklar ve kuruluşlar var, aralarında az farklar olsa da en üst sıradakilerin genel olarak aynı, refah ve huzur düzeyi yüksek ülkeler olduklarını görüyoruz. Şimdi en uzun yaşam süresi olan ülkeler, en uzun yaşayan insanlar ve halklar, dünyanın en uzun yaşayan insanı, uzun ömürlü insanların sırları, dünyanın en yaşlı insanı kim ve kaç yaşında, ortalama yaşam süresi, en kısa yaşanan ülkeler gibi ilginç bilgilere bakalım.
En Uzun Yaşanan Ülkeler
Aşağıdaki en uzun yaşanan ülkeler görselinde yazan kaynaklara göre dünyada en uzun yaşanan ülke Andorra. En uzun ömürlü insanların ülkesi olma nedenleri olarak havasının ve suyunun temizliği, sıfıra yakın suç oranıyla huzuru ve ekonomik refahı gösteriliyor. Spor ve jimnastik salonları devlet ödenekli, maaşları yüksek; işsizlik, askerlik, vergi olmayan, zengin bir ülke. Üstelik Avrupa standartlarına göre ucuz. Öte yandan sigara içmek çok yaygın olduğu halde en uzun yaşayan insanlar olması şaşırtıcı.
En uzun ömürlü ülkeler listesine göre ilk on sırada bu küçük ülkenin ardından San Marino, Japonya, Singapur, Avustralya, İsviçre, İsveç, Hong Kong, Kanada ve İzlanda da en uzun yaşanan ülkeler arasında yer alıyor. Bu on ülkede ortalama yaşam süresi çok yüksek olup, yaşam kalitesi en yüksek ülkeler arasında yer alıyorlar.
Ülkelere Göre Ortalama Yaşam Süreleri
Birleşmiş Milletler Nüfus Bölümü, Eurostat Demografi İstatistikleri, ABD Census Bureau kuruluşlarından toplanan Dünya Bankası verilerine göre en uzun yaşanan ülkeler ve ülkelere göre ortalama yaşam sürelerini gösteren harita:
Bu kaynaklara göre ortalama yaşam süresi veya beklentisi olarak Türkiye 76, Arnavutluk 78, Arjantin 77, Ermenistan 75, Avusturya 82, Azerbaycan 72, Beyaz Rusya 74, Bosna-Hersek 77, Botsvana 68, Brezilya 76, Bulgaristan 75, Çin 76, Hırvatistan 78, Küba 80, Kıbrıs 81, Çekya 79, Danimarka 81, Estonya 78, Svaziland 58, Finlandiya 81, Fransa 83, Gürcistan 73, Almanya 81, Yunanistan 81, Grönland 71, Macaristan 76, İzlanda 82, İsrail 83, İtalya 83, Japonya 84, Kuzey Kore 72, Güney Kore 83, Kırgızistan 71, Letonya 75, Litvanya 75, Malta 82, Moldova 72, Moğolistan 69, Karadağ 77, Nepal 71, Hollanda 82, Makedonya 76, Norveç 83, Paraguay 73, Peru 75, Romanya 75, Rusya 72, Sırbistan 76, Singapur 83, Güney Afrika 63, İspanya 83, İsveç 82, İsviçre 84, Tayland 75, Ukrayna 72, Birleşik Arap Emirlikleri 77, Birleşik Krallık 81, ABD 79, Uruguay 78, Vietnam 76, Filistin 74 yıl ile en uzun yaşanan ülkeler listesinde farklı yerlere sahipler.
Yıllara Göre Ortalama Yaşam Süresi ve Artış
Yine yukarıdaki kaynakların verilerine göre 1960 yılından 2019 yılına kadar dünyada ortalama yaşam süresi hızlı bir şekilde arttı ve artmaya devam ediyor, insan ömrü giderek uzuyor. Daha öncesine baktığımızda ortalama yaşam süresinin çok daha büyük oranda arttığını görüyoruz. Çünkü günümüzde, geçmişte olduğu gibi her gün hayatta kalma, günü kurtarma mücadelesi vermiyoruz.
Taş Devrinde ortalama yaşam süresi 20, Bronz Çağda 26, Orta Çağda 30 yıl civarıydı. Bugün dünya çapında ortalama yaşam süresi 72. İnsanın bugünkü haline yaklaşık 100.000 yıl önce evrildiğini kabul edersek, ırkımızın tarihinin %98’den fazlasında ortalama 26 yıl yaşıyorduk.
En Uzun Ortalama Yaşam Süresi Beklentisi Olan Ülkeler
World Data Info’ya göre kadın ve erkek için ortalama yaşam süresi beklentisi en yüksek ülkeler aşağıda. Örneğin en uzun yaşanan ülkeler sıralamasında 42. sıradaki Amerika Birleşik Devletleri’nde doğan bir erkek çocuk ortalama 76.1 yıl yaşayacak; kadınlar ise 5 yıl daha fazla yaşıyor. Dünya yaşam süresi ortalaması erkeklerde 70.1, kadınlarda 74.5 yıl. Avrupa birliği ülkelerinde ortalama yaşam süresi erkekler için 78.4, kadınlar için 83.8 yıl.
En Uzun Yaşam Süresi Olan Ülkeler
World Population Review’a göre en uzun yaşam süresi olan ülkeler aşağıda. En uzun yaşanılan ülke Andorra listeye katılmamış nedense. Buna göre en uzun yaşanan ülkeler Hong Kong, Japonya, İtalya, Singapur, İsviçre, İspanya, İzlanda, İsrail, Avustralya, Fransa.
En Uzun Ömürlü İnsanlar ve Ülkeler
CIA World Factbook kaynağına göre dünyada en uzun ömürlü insanlar ve ülkeler sıralaması bu şekilde.
Erkekler mi Kadınlar mı daha Uzun Yaşıyor?
Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre dünyada yaşam süresi ortalaması 72 yıl; kadınların ortalama yaşam süresi 72 yıl 8 ay, erkeklerin ortalama yaşam süresi 68 yıl 4 ay. Kuruluşun en uzun yaşanan ülkeler ve yaşam beklentisi listesi aşağıda.
Örgütün araştırmalarına göre dünyanın tüm ülkeleri ve bölgelerinde kadınlar erkeklerden uzun yaşıyor, iki istisna hariç; Mali ve Svaziland’da (Eswatini) erkekler kadınlardan daha uzun yaşıyor.
Uzun Ömürlü İnsanların Sırları
İnsan ömrü bugün her zamankinden daha uzun. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre dünyanın çoğunluğu sağ salim altmışlı yıllarını yaşayabiliyor. Akdeniz ülkelerinin yanı sıra Japonlar ve Doğu Asya halkları da uzun ömürlü insanlar. Bu ülkelerde güçlü ekonomi ve gelişmiş sağlık sistemi olduğunu görüyoruz. Araştırmalarda 60 yaşında insanların gelecek yaşam süresi beklentileri de hesaplanıyor. 60 yaşında kişilerin yaşam beklentileri hesaplanırken çocukluk hastalıkları ve geçmişte yaşadıkları sorunlar düşülüyor ama uzun ömür daha çok kişinin yaşlılığındaki yaşam tarzına ve ortamına bağlı.
Japonlar Uzun Ömürlü
60 yaşına gelmiş Japonlar ortalama 86 yıl yaşıyor, uzun ömürlü oluyor. Bu kuşak için Japonlar dünyanın en uzun ömürlü insanları. Bugün ülke nüfusunun çeyreğinden fazlası 64 yaşın üzerinde. Dünyada 100 yaşını aşmış kişi oranı en fazla Okinawa’da. Bunun bir nedeni geleneksel Japon mutfağı. Çok miktarda taze balık ve sebze, çok az et ve doymuş yağ yiyorlar. Yaşam tarzı da Japonların uzun ömürlü olmalarında ve tansiyon sorunu pek yaşamamalarında etkili. Halkın açık havada zaman geçirmesine uygun geniş kırsal alanlar ve gelişmiş sağlık hizmetleri altyapısı sayesinde yaşlı Japonlar aktif ve hareketli yaşam sürüyorlar. Güçlü aile bağları, stres gideren kültürel etkinlikleri var. Ekonomik ve sosyal eşitsizliği birçok ülkeden daha az.
Uzun Yaşayan Güney Avrupa ve Akdeniz Halkları
Avrupa’da bugün yaşlı sayısı genç sayısını geçti. Özellikle güneyde Akdeniz mutfağı etkisiyle kıta nüfusunun yarısından fazlası seksenli yaşların ortalarına kadar yaşayabiliyor. Az miktarda kırmızı şarap, taze sebzeler, zeytinyağı ve az miktarda et ve doymuş yağ içeren Akdeniz yemekleri diyetine yaşlılıkta başlansa bile yararı görülebiliyor. Bu beslenme tipi, Kuzey Avrupa’da daha çok görülen bol et, kızartma ve içki tüketiminden çok daha sağlıklı.
Zengin Ülkeler Uzun Ömürlü
Akdeniz dışında yaşayan ülkelerde uzun ömür, refah yaşam koşulları, güçlü ekonomi ve gelişmiş sağlık sisteminden geliyor. Monako, Singapur, Andorra, Avustralya, Kanada, Lüksemburg, Yeni Zelanda ve İsviçre halkları da 60 yaşını aşmışlarsa ortalama 85 yıl yaşıyorlar. Monako’ya zenginler göç ediyor ve göç de bir ülkenin mutfağını ve yaşamın uzun ömürlü olmasını etkileyebiliyor. Avustralya, Kanada ve Yeni Zelanda’da yaşayanların çoğu Avrupalı olduğu için benzer yemekler yiyorlar.
En Uzun Yaşayan İnsanlar
Dünyada GRG tarafından doğum ve ölüm tarihleri resmen tespit edilip onaylanmış en uzun yaşayan insanlar aşağıda.
| Sıra | İsim | Doğum tarihi | Ölüm tarihi | Yaş | Ülke |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Jeanne Calment | 21 Şubat 1875 | 4 Ağustos 1997 | 122 yıl, 164 gün | Fransa |
| 2 | Sarah Knauss | 24 Eylül 1880 | 30 Aralık 1999 | 119 yıl, 97 gün | ABD |
| 3 | Nabi Tajima | 4 Ağustos 1900 | 21 Nisan 2018 | 117 yıl, 260 gün | Japonya |
| 4 | Lucy Hannah | 16 Temmuz 1875 | 21 Mart 1993 | 117 yıl, 248 gün | ABD |
| 5 | Marie-Louise Meilleur | 29 Ağustos 1880 | 16 Nisan 1998 | 117 yıl, 230 gün | Kanada |
| 6 | Violet Brown | 10 Mart 1900 | 15 Eylül 2017 | 117 yıl, 189 gün | Jamaika |
| 7 | Emma Morano | 29 Kasım 1899 | 15 Nisan 2017 | 117 yıl, 137 gün | İtalya |
| 8 | Chiyo Miyako | 2 Mayıs 1901 | 22 Temmuz 2018 | 117 yıl, 81 gün | Japonya |
| 9 | Misao Okawa | 5 Mart 1898 | 1 Nisan 2015 | 117 yıl, 27 gün | Japonya |
| 10 | María Capovilla | 14 Eylül 1889 | 27 Ağustos 2006 | 116 yıl, 347 gün | Ekvador |
En Uzun Yaşayan Türk
Ama durum bundan ibaret değil. Doğum günü bilinmese de yerli kaynaklara ve bazı yabancı kaynaklara göre dünyada en uzun yaşayan insan Zaro Ağa. Dünyanın en uzun ömürlü insanlarından biri olan Zaro Ağa, 1770’li yıllarda doğdu ve 160 yıl yaşadı. Doğum tarihi 1774 olarak kabul ediliyor. Bitlis Muthi Meydan Köyü’nde dünyaya gelen Zaro Ağa’nın asıl adı ise Zaza.
Zaro Ağa yaşadığı süre boyunca 2 ayrı rejime tanıklık etti. 160 yıllık ömrüne 10 Osmanlı padişahı ve 1 cumhurbaşkanı sığdırdı: I. Abdülhamit, III. Selim, IV. Mustafa, II. Mahmut, Abdülmecit, Abdülaziz, V. Murat, II. Abdülhamit, Mehmet Reşat, Vahdettin ve Mustafa Kemal Atatürk.
Kaç kez evlendiği tam olarak bilinmese de Zaro Ağa’nın 5’i kız olmak üzere 13 çocuğu, 29 torunu olduğu söyleniyor. Zaro Ağa “Neden bu kadar çok evleniyorsun?” diye sorulduğunda, “Ne yapayım, aldığım kadınlar çabuk ihtiyarlayıp ölüyorlar” şeklinde yanıtlar.
1799’da Cezzar Ahmet Paşa’nın ordusunda savaşan Zaro Ağa, 1826’da Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılışı sırasında yeraltı tünellerinde saklandı. Selimiye Kışlası, Ortaköy Camii, Tophane Camii gibi İstanbul’un simgesi niteliğindeki birçok yapıda Zaro Ağa’nın emeği var. Bu yapıların inşaatında çalıştıktan sonra memleketine dönen Zaro Ağa, bir süre sonra para kazanmak için yeniden İstanbul’a döndü.
Her zaman güçlü fiziği ile dikkat çekti. Bu nedenle askerliğini sarayda yaptı. Ömrü boyunca birçok savaşa katılan Zaro Ağa, gümrüklerde hamal olarak çalıştı. Daha sonra hamalların kahyası oldu ve bir süre sonra da Hamallar Teşkilatı’nı kurdu. Sonraki yıllarda, o dönem şehremini olan Emin Bey, Zaro Ağa’nın belediyede çalışmasını sağladı. Ağa belediyenin baş hademesi oldu ve ömrünün sonuna kadar çalıştı.
Zaro Ağa’nın nasıl beslendiği ile ilgili de birçok rivayet var. En çok bulgur ve yoğurt yediği söylenen Ağa, akşam yemeklerini erken saatlerde yerdi. Sofrasında sadece ekmek, yanında yoğurt veya ayran olurdu.
Türkiye’de en uzun yaşayan kişi Zaro Ağa dünya medyasında
Dünyanın en uzun süre yaşayan insanı olarak İtalya, Yunanistan, İngiltere, ABD’ye davet edildi ve New York’ta bir süre kaldı. Amerika’da büyük bir törenle karşılanan Zaro Ağa’yı götürenlerin niyeti, onun üzerinden para kazanmaktı. Özel bir kostüm giydirilip, “dünyanın en yaşlı insanı” olarak gösterilen Zaro Ağa için bir kampanya başlatıldı: “Fotoğraf çektirmek 10, öpmek 15 cent.” 150 yaşındayken New York’ta bir süre yaşayan Ağa, parasız bir şekilde İstanbul’a döndü.
En uzun ömürlü Türk’ün ölümü
Zaro Ağa, Şişli Etfal Hastanesi’nde 29 Haziran 1934’te öldü. Ölüm haberi neredeyse tüm dünya medyasında yer aldı. Ağa’nın otopsisi yapıldıktan sonra, damar tıkanıklığı, kalp büyümesi ve üç böbreği olması gibi hastalıkları ortaya çıktı. Bütün bu hastalıklara rağmen uzun süre yaşaması herkesi şaşırttı.
Ölümünde kızının ağıt yaktığını gören yabancı bir gazeteci ne dediğini sorar ve çevirirler: “Dünyaya doyamadan gitti babacığım!”. Zaro Ağa’nın mezarı Eyüp Mezarlığı’nda bulunuyor; yeri Pierre Loti Kahvesi’ne çıkan yokuşun ortalarında, yolun ikiye ayrıldığı yerde, sol tarafta. Üzerinde “Bitlisli Şemsi Ağa oğlu 160 yaşında ölen Zaro Ağa’nın ruhuna Fatiha” yazısı yer alıyor.
En Uzun Yaşayan İnsan
Li Ching Yuen, Çin’in Szechuan eyaletinde dünyaya geldiğinde takvimler 1677 yılını gösteriyordu. Ona göre ise bu yıl 1736. 256 yıllık ömründe 23 kez evlenen ve 200 kadar çocuğun babası olan adam hakkında bilgi, Chengdu Üniversitesi’nden Profesör Wu Chung-chieh’in araştırmaları sonucunda yeniden ortaya çıktı. Çinlinin daha sonra 1877 yılında 200. doğum gününü kutladığına dair kayıtlara da rastlandı.
Profesörün Çin hükumetinin imparatorluk kayıtları üzerinde yaptığı araştırmaya göre 1827’de kendisinin 150.yıl doğum günü kutlandı. 1928’de New York Times’ın muhabirinin mülakatına göre yaşlı adamın komşularından olan pek çok yaşlı kişi büyük babalarının çocukluklarından beri Li’yi tanıdığını ve çocuklukları sırasında Li’nin yetişkin biri olduğunu söylüyorlar.
10 yaşından itibaren dağlarda şifalı bitkiler toplayan ve aktarlık yapan dünyanın en uzun yaşayan insanı, yıllarca Kansu, Şansi, Tibet, Annam, Siam, Mançurya bölgelerini gezip bitkiler toplamaya devam etti. Reishi mantarı, kurt üzümü (goji berry), gotu kola, yabani ginseng, he shou wu (fallopia multiflora), pirinç şarabı ile beslendi. Szechuan’da 6 Mayıs 1933 tarihinde ölürken son sözleri “bu dünyada yapmam gereken her şeyi yaptım” oldu.
Li Ching Yuen bu kadar uzun yaşamasının sırrını 4 koşula bağlıyor:
+ Dingin zihin
+ Kaplumbağa gibi oturmak
+ Güvercin gibi neşeli yürümek
+ Köpek gibi uyumak
En Yaşlı İnsan
Bugün hayattaki en yaşlı insan 2 Ocak 1903 doğumlu Fukuokalı Japon Kane Tanaka. Japon belgeleri ve Guinness tarafından resmi olarak onaylı en yaşlı kişi olan kadın, Kumakichi ve Kuma Ota’nın yedinci çocukları.
Dünyanın en yaşlı kişisi Kane Tanaka 19 yaşında iken 6 Ocak 1922’de görücü usulüyle evlendi ve eşini ilk olarak düğünde gördü. Kane ve Hideo’nun dört çocukları oldu, bir de evlat edindiler. Hideo’nun Tanaka Mochiya adlı aile şirketi zenzai adlı pirinçli Japon tatlısı ve udon noodle üretiyordu.
Katarakt ve kolon kanseri ameliyatları geçirse de Kane bugün Fukuoka’da bir huzurevinde sakin bir yaşam sürüyor. Sabah altıda kalkıyor, matematik çalışmayı ve Othello adlı taşlı oyunu oynamayı seviyor.
Yaşam Süresi En Kısa Ülkeler
Yaşam süresi en kısa ülkeler Çad, Sierra-Leone, Gine-Bissau, Afganistan, Gabon, Svaziland, Angola, Zambiya, Somali, Fildişi Sahili, Orta Afrika Cumhuriyeti, Lesotho, Kamerun, Güney Sudan, Mali ve Mozambik. Çok kısa ömürlü insanların yaşadığı bu ülkelerde AIDS ve diğer ölümcül hastalıklar, savaş, iç savaş ve terör yüzünden yaşam süresi kısa. İnsanların büyük çoğunluğu yaşlanamadan ölüyor, ortalama yaşam süresi 50 yıl.
En uzun yaşanan ülkeler, en uzun yaşayan insanlar hakkında bilgi olmasını umuyorum.
İçerik güzel hazırlanmış. İlgi çekici bir yazı olmuş emeğinize sağlık.