Kreuzberg, Berlin

Kreuzberg Berlin’in Türkler arasında Küçük İstanbul olarak da adlandırılan bir bölgesi. Semtin merkezindeki Zentrum Kreuzberg tabelasının Türkçe olarak Kreuzberg Merkezi şeklinde olması, Türk nüfusu ve Türk esnafıyla adeta bir Klein Istanbul yani Küçük İstanbul. Kreuzberg gençliğinin üzerinde Afrikalı-Amerikalı, hip hop, rap, breakdance ve Türk kültürlerinin önemli bir etkisi var. Semt 1998’de yürürlüğe giren yasadan sonra Friedrichshain ile birleşip Friedrichshain-Kreuzberg adını aldı. Almanya’nın başkenti Berlin’de ağırlıklı olarak göçmenlerin yaşadığı Kreuzberg semti, renkli ortamı, gezilecek yerler ve çok kültürlü  yapısıyla her yaştan ve ırktan insanların ilgisini çekiyor. Killa Hakan, Massaka 361 gibi ünlü rapçiler ve 36 Boys çetesi hem Almanya hem Türkiye Türkleri arasında ünlü.

Kreuzberg Nerede?

Almanya’nın başkenti Berlin’in geniş ilçesi Friedrichshain-Kreuzberg’de bulunan Kreuzberg semtinin doğusunu Spree Nehri sınırlıyor. Paul-Lincke-Ufer ile birlikte Landwehrkanal doğudan batıya semtin içinden geçiyor. Görlitzer Park SO 36, Viktoriapark ise SW 61 bölgesinde yer alan parklar.

Kreuzberg’e Nasıl Gidilir? Ulaşım

U-Bahn adlı birçok hatta sahip Berlin Metrosu ile Kreuzberg’e gidebilirsiniz. BVG yönetimindeki metronun biletleri tramvay, S-Bahn, otobüslerde de geçerli. U-Bahn U1 metro hattı Friedrichshain-Kreuzberg bölgesini Berlin’in batısı ve Kurfürstendamm ile birleştiriyor. Kreuzberg semtindeki Warschauer Strase istasyonundan başlayıp Charlottenburg semtindeki Uhlandstrase semtine kadar gidiyor. Ulaşım ağının ayrıntılarını ve fiyatlarını yazdım: Berlin Ulaşım Rehberi

U1 metro hattının aradaki istasyonlarından başka hatlara aktarma yaparak Kreuzberg’e gelebilir veya semtten Berlin kentinin istediğiniz her yerine gidebilirsiniz. U7, U8, U15 ve U12 metro hatları da semtten geçiyor. Kreuzberg merkezine gitmek için Görlitzer Bahnhof metro istasyonunda inmelisiniz.

Berlin uçak biletlerini www.biletbayi.com sitesinden uygun fiyatlarla alabilirsiniz. 

Kreuzberg Hakkında Bilgi

Mitte semtinin güneyindeki Birleşik Friedrichshain-Kreuzberg ilçesinin bir bölümü olan Kreuzberg Berlin kentinin en ünlü bölgelerinden biri. Sokak dilinde X-Berg olarak da adlandırılan semt iki kısımdan oluşuyor; çok sayıda göçmenin yaşadığı SO 36 ve daha Alman ağırlıklı SW 61. 1970’li yıllarda Kreuzberg Berlin şehrinin en fakir semtlerinden biri ve Batı Berlin’in en izole ve ıssız kısmı iken, bugün birleşik kentin ortasında Berlin’in kültürel merkezlerinden biri. Dünya çapında alternatif ortamı, sisteme ve düzene karşı duruşuyla tanınıyor. Çok sayıda kafe, bar, pub ve gece kulübü olan semt son derece popüler.

Friedrichshain-Kreuzberg ilçesi yüksek göçmen Türk nüfusu oranı ile Türk mahallesi olarak biliniyor. Bölgede yaşayanların yaklaşık üçte biri Alman vatandaşı değil. Cazibe merkezi ve kültür çeşitliliği olsa da Berlin’de işsizliğin en yoğun ve en düşük ortalama gelir düzeyinin olduğu semt. İşte o ünlü Kreuzberg Merkezi tabelası.

Semtin sistem ve düzen karşıtı geleneği nedeniyle oyların çoğu Yeşiller Partisi’ne veriliyor ve belediye başkanı Franz Schulz bu partiden. Yerel milletvekili Hans-Christian Ströbele, federal Bundestag meclisine doğrudan seçilen tek Yeşil politikacı.

Küçük İstanbul

Diğer Avrupa başkentlerinde göçmenler genelde kent merkezinden uzak banliyölerde yaşarken, Berlin’deki Türkler şehrin tam merkezinde yaşıyor. Dünyanın dört bir yanından gelen yabancı kökenlilerin kendi kültürlerini özgürce sergilediği Küçük İstanbul Kreuzberg’de, sokaklardaki Türkçe tabelalar, yan yana sıralanan kebapçılar, Türk marketleri, berber dükkanları, pastaneler ve seyahat acentaları, Avrupa’nın göbeğinde Türk rüzgarı estiriyor, adeta bir Türk mahallesi.

18. yüzyıldan bu yana, ülkelerindeki baskı ortamından ya da kötü ekonomik koşullardan uzaklaşmak amacıyla Berlin’e gelen göçmenler, yeni bir başlangıç için hep bu semti seçiyor.

36 Boys Çetesi

36 Boys Berlin’in Kreuzberg semtinde Türk gençlerinden oluşan bir çeteydi. Çete, 1980’lerin sonundan 1990’ların ortalarına kadar aktifti. 300’e kadar kişiden oluşan çetede sadece Türk gençler değil farklı uyruklu gençler de bulunuyordu. Çetenin etkin olduğu bölgeler; Kottbusser Tor mahallesi etrafı, Naunynstrasse sokağı ve Waldemarstrasse sokağı arasındaki yerleşim alanları, Görlitzer Bahnhof tren istasyonu çevresi. 36 Boys çetesi, ismini Kreuzberg’in posta kodu “36”dan alıyor.

Çetenin ismini Berlin’in ilk rap sanatçılarından Maxim koymuş. 36 Boys üyeleri 1990’ların başında Jungfernheide parkında Neo-Naziler’le mahalle kavgaları yapardı. Çetenin diğer rakipleri ise Schlesisches Tormahallesinden Warriors ve Wedding mahallesinden Black Panthers çeteleriydi. Kreuzberg’de 1 Mayıs İşçi Bayramı sırasında 36 Boys çetesi özerk gruplarıyla birleşti, fakat anlaşmazlık nedeniyle ittifak uzun sürmedi. Çetenin graffitileri Berlin çapında çoğu yerde görülebiliyor. 36 Boys çetesinin yanı sıra, çocuklardan oluşan ve daha yüksek şiddet potansiyeli gösteren 36 Juniors çetesi de vardı.

Berlin senatosu 2007’de eski çete üyelerini Kiezlaufer olarak çalıştırmaya başlattı. Görevleri şimdiki Kreuzberg’in gençlerine her türlü konuda yardımcı olmak ve suçtan uzak durmalarını sağlamak. Bazıları semt projelerinde ve gençlik merkezlerinde çalışıyor. Eski çete üyelerinden Sinan Tosun, Kottbusser Tor mahallesinde bir giyim dükkanına sahip ve üzerinde 36 Boys simgesi olan kıyafetler satıyor. Sinan’ın kardeşi olan boksör Muzaffer Tosun, çetenin eski üyelerinden. Rap sanatçısı Killa Hakan, ve yazar, film yönetmeni, medya pedagogu Neco Çelik de eski çete üyelerinden.

Hakan Durmuş’un Kruezberg City Mekanım; Muci Tosun’un Kreuzberg Masalı; Micheal Thirtysix’in 36 KINGZ kitaplarında 36 Boys çetesinden bahsediliyor.

Killa Hakan

Babası güreşçi olan 3 Mart 1973 doğumlu Hakan Durmuş ya da bilinen adıyla Killa Hakan’ın ailesi 1960 yıllarında işçi olarak Almanya’ya göç etti. Killa Hakan, Almanya Kreuzberg’te doğup büyüdü ve okudu. Getto hayatı yaşayan Hakan, sokaklarla erken yaşta tanıştı ve genç yaşta hapse girdi. Cezaevi yıllarında sürekli şarkı sözü yazdı. Almanya’da yabancı sözlü rap müzik yapmak yerine Türkçe rap yaptı ve kendini zamanla Avrupa’ya kanıtladı.

Killa Hakan günümüz Almanya’sında sosyal işlerle de uğraşıyor. Avrupa’da Türkçe rap albümlerini satmak ve Türkçe dilini Avrupa’ya tanıtmayı amaçladı ve bunu başardı. Almanya’da verdiği eğitimlerde Rap müziği ile hayata tutunmayı öğretiyor. MTV Almanya kanalında 15 hafta boyunca Top 10 listesinde kalarak rekor kırdı. Şarkılarında devamlı söylediği 36 sayısı; doğup büyüdüğü Kreuzberg City’nin posta kodu numarası ve üyesi olduğu çetenin adı.

Killa Hakan Çakallar, Rapüstad ve Semt Semt Sokak albümlerinden sonra en ünlüsü olan Kreuzberg City adlı albümünü çıkardı. Ünlü Kreuzberg City adlı şarkısının sözleri şöyle başlıyor:

Bir ara bir ara bir daha sor

Kreuzberg city Kotbusser Tor

Bir ara bir ara bir daha sor

Berlin Kreuzberg Küçük İstanbul

Yaşam ne kadar zor onu bana sor
Gözlerim mor çektiğim her duman kor
Yor kafanı boş yere hem de kaç kere
Paçaları sıvadım ama malesef boş çıktı dere
Koştur koştur dur it köpekle tartış
Yerinde iç konuş dur dedik ama o abartmış
Ye Aaa demeden dersin Bee
Aldın mı şimdi boruyu seni hergele

Ses çıkarma bakma gözümden akan yaşa
İnanma melül bakışı nazlı kaşa
Taşa yatırdı bütün varlığı servet para pulu
Kızma amcası yahu o da Allah kulu
Ben işte burdayım burda her zamanda varım
Bir gün Killa gelmediyse inanır gelir yarın
Sarın kafaları kırak trak trak
Yerinde iç otur dur yerinde bırak..

Kreuzberg Kültürü

Semt Almanya’daki punk rock hareketinin ve diğer alternatif alt kültürlerin merkezi. Geçmişte Iggy Pop ve David Bowie’nin sık konserler verdikleri SO 36 Club Berlin’in müzik dünyasında hala çok önemli.

Kreuzberg semtinin genç nüfusu üzerinde Afrika-Amerikan ve hip hop kültürü çok etkili olup, Berlin’in rap ve breakdance merkezi. Gençlere hip hop’u Almanya’nın yeniden birleşmesine kadar burada görev yapan Amerikan askerlerinin çocukları öğretmiş. Birleşmeden önceki komünist ülkeyi yazdım: Doğu Almanya

Her yıl yapılan büyük Carnival of Cultures adlı festival, farklı kültürlerden müzik, dans, eğlence, yemek, sanat, el sanatları gösterileriyle kutlanıyor. Semt uzun zamandır gay, lezbiyen, biseksüel, transseksüel eşcinsel yaşamının ve sanatının merkezi.

Schwules Museum LGBT tarihi, sanatı ve kültürünü keşfetmeye, korumaya ve sergilemeye yönelik. Müze arşiv, kütüphane ve sergi bölümlerinden oluşuyor.

Popüler Kültür ve Sanatta Kreuzberg

Robin Schulz – Alman müzisyen ve DJ, Prayer in C adlı şarkısının klibini burada çekti.

Neco Çelik – Türk asıllı Alman yönetmen, ilk filmi Alltag’da Kreuzberg gençliği üzerindeki Amerikan etkisini anlatıyor.

Sven Regener – Alman müzisyenin ilk romanı Berlin Blues ve üçüncü romanı Der Kleine Bruder, Kreuzberg sokaklarında geçiyor.

Bloc Party – İngiliz indie grubunun A Weekend in the City albümünde Kreuzberg adlı bir şarkı var.

Stephen Malkmus – Amerikalı müzisyen Black Book adlı şarkısında semtten bahsediyor.

Killa Hakan – Türk asıllı Alman rap sanatçısı çoğu şarkısında Kreuzberg semtinden bahsediyor; en ünlüleri yukarıdaki Kreuzberg City.

Bettina Blümner – Alman yönetmen, Prinzessinnenbad adlı belgesel filminde bu semtten Klara, Mina ve Tanutscha adlı üç genç kızın yaşamlarını anlatıyor. 

Shotgun Jimmie – Kanadalı müzisyenin Transistor Sister albümünde The King of Kreuzberg adlı bir parça var.

Killing Joke – İngiliz post-punk müzik grubunun ilk albümünün adı SO 36.

Kreuzberg Gezisi

Kreuzberg’i gezmek son derece ilginç ve heyecan verici. Bakın Almanya’da Türkler ne yapmış; Türk icadı döner robotu. Bu dahilerimizi yurt dışına kaptırmasaydık bugün uzaya çıkmış olabilirdik.

Bu Berlinli telefon kabininin tepesine çıkmış içiyor. Ertesi gün de oradaydı. Yaşama karşı dik bir duruş sergiliyor, adeta uçuyor. Türkiye kökenli olabilir.

Berlin’in Kreuzberg semtinde Türk kitapçı.

Kreuzberg duvar resimleri.

Kreuzberg’de kaldığım Tayfun’un evinin hemen yanında Türk camisi var.

Neo-Nazi’ler Berlin’deki Türk mahallesi Kreuzberg’e yürümeye kalkınca karşılarında Türklere destek veren Almanları bulurlar.

Kreuzberg’de Gezilecek Yerler

Kreuzberg gezilecek yerler açısından renkli ve zengin bir bölge. Berlin’in tarihî bölgelerinden biri de olan Kreuzberg’de, Birinci ve II. Dünya Savaşı’ndan kalan tarihî eserlerin toplandığı müzeler bulunuyor.

Berlin Anhalter Bahnhof

Potsdamer Platz Meydanı’na 600 metre mesafedeki eski tren istasyonu.

Checkpoint Charlie

Gezilecek yerler arasında en önemlilerinden biri olan Checkpoint Charlie (Checkpoint C) Soğuk Savaş döneminde Batı Berlin ile Doğu Berlin arasındaki en önemli geçiş noktasıydı. Bugün bir müze de var.

Luisenstadt Canal

Luisenstadt Canal veya  Luisenstädtischer Kanal, Landwehr Canal ile Spree Nehri’ni birbirine bağlıyor. Kreuzberg’de gezilecek yerler arasında yer alıyor.

Peter Fechter Mezarı

Duvarcı Fechter 18 yaşında iken Doğu Berlin’den Batı’ya kaçmaya çalışırken sınır askerleri tarafından vurularak öldü.

Friedrichstrase

Berlin merkezindeki önemli kültür ve alışveriş caddesi.

Deutsches Technikmuseum Berlin

Alman Teknoloji Müzesi tarihi teknik araç ve eserleri sergiliyor, Spectrum adlı bir bilim merkezi de var. Trebbiner Caddesi’nde.

Jerusalem Church

Protestan Evangelist Kudüs Kilisesi (Jerusalemskirche) Friedrichstadt Meydanı’nda.

Yahudi Müzesi

Jewish Museum Berlin (Jüdisches Museum Berlin) Almanyalı Yahudilerin 2000 yıllık tarihini sergiliyor.

Landwehrkanal

Landwehr Kanalı Spree Nehri’ne paralel giden, 10.7km uzunluğunda güzel bir kanal.

Martin-Gropius-Bau

Niederkirchnerstrase Caddesi 7 numaradaki sergi salonu.

Preusisches Nationaldenkmal für die Befreiungskriege

Neo Gotik mimarili Prusya Kurtuluş Savaşları Ulusal Anıtı, Prusya Kralı III. Frederick William tarafından yaptırıldı.

Oberbaum Köprüsü

Kentin sembollerinden olan Oberbaumbrücke, Spree Nehri’nin iki yakasındaki önceden Doğu-Batı Berlin arasında bölünmüş iki semtini birleştiriyor.

St. Thomas Kilisesi

1869 yapımı Thomaskirche Protestan kilisesi Luisenstadtischer Kanal ile Mariannenplatz arasında.

SO36

Heinrichplatz yakınındaki Oranienstrasse’de bulunan SO36 müzik kulübü, Berlin punk rock ve diğer alternatif müzik türlerinin önemli bir mekanı.

Taborkirche

Protestan Tabor Kilisesi Outer Luisenstadt’da yer alıyor.

Topography of Terror

Niederkirchnerstrasse Caddesi’ndeki Topographie des Terrors adlı müze 1933-1945 arası Nazi yönetimi sırasında Gestapo ve SS ana merkeziydi.

Viktoriapark

Tempelhofer Berge’deki kent parkı 1894 yılında kurulmuş.

Bu yazıma da bakabilirsiniz: Berlin Gezi Notları

Kenti turla kolay gezmek isterseniz: Berlin Turları

Kreuzberg Gece Hayatı

Berlin sanatçı ve bohemlerinin mekanı Kreuzberg gece hayatı ve eğlence için geniş seçenekler sunuyor.

Wiener Blut – Kaldığım evin ve yukarıda tabelasını koyduğum Türk camisinin yanındaki bar. Evin yanında bar olması iyi bir şey. Wiener Strasse, 14 numara.

Limonadier Bar – Kokteylleriyle öne çıkan bir bar. Sakin Nostitzstrasse Caddesi’nde, no:12.

Minibar – Graefestrasse 77 numaradaki barda bohem kişiler güneş doğana kadar eğleniyor. Küçük bir gece hayatı eğlence yeri.

Südblock – Hem camekanlı, genişçe kapalı yeri hem de bahçede masaları olan, hereketli bir eğlence yeri, sahibi Türkmüş ama içeride çok az Türk vardı. Admiralstrasse Caddesi, 1 numara.

Möbel-Olfe Bar – Yerli-yabancı, yaşlı-genç her türlü insanın eğlendiği karışık gece mekanı geniş ve tavanları yüksek. Elektronik müzik DJ ve diğer etkinliklerin yapıldığı barda içki fiyatları ucuz. Reichenberger Strasse 177 numara.

Trinkteufel Bar – Naunynstrasse 60 numaradaki Trinkteufel barda punk, rock, hardcore punk, post punk, dardrock müzikler çalınıyor. Kısa video da çektim.

Schwarze Traube – Wrangelkiez bölgesindeki barın ortağı Atalay Aktaş 2013 yılında dünya çapında bir barmenlik ödülü kazanmış. Eski tip döşeli, fiyatları uygun, eğlenceli bir gece mekanı.

Vögelchen Bar – Yazar, oyuncu ve diğer sanatçıların sevdiği rahat mekan geç saatlere kadar açık. Eisenbahnstrasse Caddesi 6 numara.

Berlin gezi yazılarımın devamı: Berlin Duvarı