Rosario 5 – Doğum yerinde, Che’nin izinde

Che Guevara’nın Küba-Santa Clara’daki anıt mezarını ziyaret etmiştim. Şimdi de doğduğu ve büyüdüğü yer olan Rosario‘ya gelip doğduğu evi, gittiği parkı ve adı verilen meydanı ziyaret ediyorum. Ernesto Che Guevara, kısaca Che Guevara ya da el Che, 14 Haziran 1928 günü burada, Rosario’da doğdu. Bakınız Che nerelidir.

Che’nin İlk Fotoğrafı

Arjantinli minik Ernesto’nun soldaki panoda gördüğünüz ilk fotoğrafı 1928’de tam burada, Bağımsızlık Parkı’ndaki (Parque independencia) oturmakta olduğum bankta anne ve babasıyla birlikte çekildi.

Ernesto Guevara de la Serna tıp eğitimi alırken Latin Amerika’yı baştan başa dolaştı ve bu sayede birçok insanın karşı karşıya kaldığı yoksulluğu doğrudan gözlemledi. Bu deneyimler sonucunda bölgedeki ekonomik eşitsizliği ortadan kaldırmanın tek yolunun devrim olduğuna ikna olarak Marksizm’i incelemeye başladı ve Başkan Jacobo Arbenz Guzmán’ın önderliğinde Guatemala’nın sosyal devrimine katıldı.

Bir süre sonra 1959 yılında Küba’da yönetimi ele geçiren Fidel Castro’nun askerî nitelikli 26 Temmuz Hareketi’nin bir üyesi oldu. Yeni hükümette çeşitli önemli görevlerde bulunduktan, gerilla savaşı teorisi ve uygulamaları üzerine makaleler ve kitaplar yazdıktan sonra diğer ülkelerdeki devrimci hareketlere katılmak üzere 1965 yılında Küba’dan ayrıldı. İlk olarak Kongo-Kinşasa’ya, daha sonra da CIA ve Amerikan Ordusu Özel Harekât Birlikleri’nin ortak operasyonu sonrası yakalanacağı Bolivya’ya gitti. Guevara 9 Ekim 1967’de Vallegrande yakınlarındaki La Higuera’da Bolivya Ordusu’nun elinde iken öldürüldü. Son saatlerinde yanında bulunanlar ve onu öldürenler, yargısız infaz edildiğine tanıklık ettiler.

Che Guevara’nın Doğduğu Ev 

Ernesto Guevara de la Serna’nın 14 Haziran 1928 tarihinde doğduğu ev. Entre Rios Caddesi No:480, Urquiza Caddesi No:1298. Entre Rios ile Urquiza Caddeleri’nin kesiştiği noktada. İşte Arjantin gezimin en özel yeri, Che Guevara’nın doğduğu ev.

Guevara’nın doğum yeri Rosario’da, onun izini sürüyorum.

Ernesto Guevara’nın doğduğu evin çok yakınındaki küçük bir meydanda (Plaza de la Cooperación) aşağıdaki tabela ve Carpani’nin eseri var. Tabelada şu yazıyor:

BU MEYDANDAN BİRKAÇ METRE ÖTEDE, DAHA ADİL VE DAYANIŞMA İÇİNDE BİR TOPLUM İÇİN SAVAŞAN ERNESTO CHE GUEVARA DOĞDU.

Che’nin memleketi Rosario’da bu dev Che portresini yapan sanatçılar Norma Miranda, Cecilia Figueredo ve Doris (Ricardo?) Carpani.

Ernesto Che Guevara Meydanı

Ernesto Guevara‘nın ilk bronz heykeli, 80. doğum günü anısına Rosario’da 14 Haziran 2008 günü açıldı.

Heykeltraş Andres Zerneri’ye bu anıtın düşüncesinin nasıl ortaya çıktığı sorulunca şu yanıtı verir: “Bir plastik sanatçı olarak ortak çalışmanın kat kat arttırdığı güce daima inandım. Ona adanan eserleri araştırdıktan sonra ülkemiz Arjantin’de çok sayıda heykeli var olsa da büyük bir bronz heykeli olmadığını öğrendim.”

Kilden yapılan model, Arjantin ve komşu ülkelerin vatandaşlarının bağışladığı 3 ton bakır ve bronz ile kaplandı. Bu metaller insanların artık kullanmadıkları anahtarlarını vermeleriyle 2 yılda toplandı. Heykelin yapımı Küba devletinden istenseydi bence mutlaka karşılanırdı, ancak Ernesto’nun ideallerini paylaşan Arjantinliler onun ortak emek harcanarak yapılan işlerden mutlu olduğunu biliyorlardı; tıpkı kendisinin Küba’da bakan iken bile her Cumartesi tarlalarda gönüllü çalışması gibi.

Sanatçı Andres Zerneri ile Guevara hayranlarının ortaya koydukları tamamen sivil bu çalışma, devrimci gencin en önemli sloganlarından birine uygun: “En iyi çalışma gönüllü çalışmadır”. İnsanlar 2 yıldan fazla süre boyunca bakır anahtarlarını ve bronz eşyalarını Andres Zerneri’nin Palermo Mahallesi’ndeki atölyesine bıraktılar ve bu girişim yavaşça şekillendi.

Che Guevara’nın doğum yeri olan memleketi Rosario’da, adı verilen parktayım.

Arjantin’den Paraguay’a Mezopotamya yolculuğu

Bu gece Rosario’ya veda edip uzun bir otobüs yolculuğuyla Mesopotomia’yı aşarak Paraguay’a gidiyorum. İşte biletim. Buradaki Mezopotamya, adını bizim Fırat ve Dicle arasındaki bölgeden alıyor, Parana ve Uruguay Nehirlerinin arasındaki “iki nehir arası”.

Buenos Aires’ten hareket edip benim Rosario’dan bindiğim Arjantin – Paraguay otobüsünde ikram edilen yemeğim.

Paraguay pek gidilen bir ülke değil. Buenos Aires’ten Paraguay’a günde bir tane otobüs var, o da dolu değil. 15 kadar yolcu içinde gördüğüm kadarıyla tamamı gurbetçi Paraguaylı olup, Buenos Aires’ten memleketlerine gidenler.

Arjantin – Paraguay otobüsündeki yol arkadaşım sevgili Brahma.

Arjantin gezim bitiyor, sabah Paraguay’da olacağım!

Paraguay’dan ilk yazım için TIKLAYIN.