Paraguay adı, Guarani dilindeki “para” (bu yaka) ile “guay” (ırmak) sözcüklerinin birleşiminden geliyor, çok paraları olduğundan değil. Aslında eskiden Guarani’ler “Paraguay” adını, bugünkü başkent Asuncion için kullanmışlardı, fakat bölgeyi ele geçiren İspanyollar, bu adı bütün bölgeyi tanımlamak için kullandılar ve sonra da ülkenin adı haline geldi.
Paraguay Latin Amerika’da 1 Ayda 4 Mevsim seyahatimde bundan önce gezdiğim Brezilya, Uruguay ve Arjantin’den farklı, daha yoksul bir ülke, bunu ülkeye otobüsle girerken sınırda, ve başkent Asuncion’a girdiğimde güçlü bir biçimde hissettim. Kendi kendime, “Latin Amerika’ya asıl şimdi geldin” dedim.
Asuncion‘da tam kaldığım yerdeki caddede çektiğim bu görüntüde günlük yaşamdan bir dakika izleyebilirsiniz: müzik, yaşam, esnaf, korsan DVD ve polis.
Asuncion Gezi Notları
Paraguay 1864 yılında Brezilya, Arjantin ve Uruguay koalisyonuyla çok kanlı ve uzun sürecek olan bir savaşa girdi. Savaş diktatör López’in öldürülmesi ile 1870 yılında sona erdiğinde Paraguay’ın toprak ve insan kaybı rakamları inanılmaz boyutlara ulaştı. Yapılan barış antlaşması ile ülkenin yaklaşık 170.000 kilometre karelik arazisi Brezilya ve Arjantin arasında paylaştırıldı. Ayrıca Paraguay devleti bu ülkelere yüklü bir savaş tazminatı ödemek zorunda kaldı. Savaş sonrası duruma bakıldığında ülke tam bir yıkıma uğramış, ekonomi çökmüş, muntazam durumdaki demografik yapı alt üst olmuş ve ayrıca savaş sırasında ülke nüfusunun yaklaşık yarısı ve yetişkin erkek nüfusunun % 90’ı (yaklaşık 28.000 erkek kalmış) öldü. Bu durum kadın/erkek oranında büyük bir dengesizlik ortaya çıkardı. Bunun üzerine muazzam derecedeki nüfus kaybının telafisi amacıyla kilise bir erkeğin birden fazla kadınla evlenebilmesinin yolunu açan bir karar aldı.
Kaldığım yerdeki otobüs durağında rengarenk otobüsleri çektim. Paraguay videoları.
Paraguay Hakkında Bilgi
1932 yılında, Paraguay’ın sınır anlaşmazlıkları yaşadığı kuzey komşusu Bolivya ile olan gerginlik sıcak bir çatışmaya dönüştü. Chaco Savaşı olarak tarihe geçecek olan bu savaş üç yıl sürdü ve 1935’de Paraguay ordusunun kesin zaferi ile sonuçlandığında, Paraguay ihtilaflı arazinin %75’ini ele geçirdi.
Başkentte böyle sepetli seyyar gazozcular var, belediye otobüslerine de giriyorlar. Çocuğun arkasında şişe meşrubatın fiyatı yazıyor, 1000Gs (Guarani), yani 40 Kuruş. Güney Amerika videoları:
Paraguay’da modern sokak sanatı. Güney Amerika insanı şaşırtıyor.
Esnaf dükkanının penceresine kimse oturmasın diye demir kazıklar yaptırmış. Tam çekerken bu çiftin öpüşmesi ilginç bir tesadüf oldu.
Asuncion Gezisi
Paraguay denize kıyısı olmayan, doğal kaynakları zengin bir ülke. Dünyanın en büyük içme suyu rezervuarı Guarani Aquifer Paraguay topraklarının altında. Dünyanın en büyük ve güçlü hidroelektrik santrali ve barajı Itaipú Dam Paraguay-Brezilya sınırındaki Parana Nehri üzerinde. Dünyanın en büyük soya fasulyesi ve et üreticilerinden biri olan ülkeden Türkiye de et ithal ediyor. Bunlara rağmen Latin Amerika kıtasının en yoksul birkaç ülkesinden birisi.
iTurbe ne demek olabilir ki? Haydi hayal gücünüzü kullanın!
Kaldığım semtteki Calle Oliva Caddesi’nde bir polis memuru.
Asuncion’da bir sokak etkinliğini çektim. İsteyen herkes sanat eserlerini ve el işlerini burada sergileyip satabiliyor. Latin Amerika videoları.
Polis motosikletli gençlere ceza kesiyor.
Burada yanlış bir şey yaparsanız ibret olsun diye caddelerde bağlıyorlar. Bu zavallılar epeydir burada bağlıymışlar.
Palma Caddesi 591 numaradaki Rodizio adlı şık lokantanın garsonu, ayakkabılarını parlatıyor.
Paraguay Güney Amerika kıtasında buharlı trene sahip olan ilk ülke. Aşağıdaki merkez istasyon binası günümüzde demiryolları müzesi: Estación Central del Ferrocarril Museo.
Genelkurmay Başkanlığı ve şeker gibi belediye otobüslerinden birisi. Hepsi rengarenk ve birbirinden farklı, burada anlatıyorum: En Güzel Otobüsler
Latin Amerika gezim sırasında her sokakta karşıma renkli şeyler çıkabiliyor.
Amcalar sokakta oturmuş terere içiyorlar. Latin Amerika’da yaşamı sokaklarda hissediyorum.
Paraguay Komünist Partisi (Partido Comunista Paraguayo – PCP) 1928 yılında kuruldu ve Komünist Enternasyonel’e katıldı. Askeri dönemlerde yoğun baskı gördü, Alfredo Stroessner rejimi devrildikten sonra yasallaşabildi. 2008 başkanlık seçimlerinde PCP’nin de desteklediği Fernando Lugo kazandı. PCP İleri (Adelante) adlı bir dergi yayınlıyor.
Dünyada ilk komünist girişimin Paraguay’da gerçekleştirildiğini biliyor muydunuz? 1893 Ekim ayında 700 Avustralyalı idealist, para ve yönetici olmadan, Karl Marx’ın teorilerine uygun olarak Paraguay’da Nueva Australia adlı koloniyi kurdular. Kurucuların torunlarından bazıları hala burada yaşıyor. Biraz daha güneyde yine aynı dönem ve yapıda kurulan Cosme adlı kasaba da var.
Cezaevi binası aşağıda.
Asuncion’da futbol maçı olduğunda durum aşağıdaki gibi. Kentin en önemli ana caddelerinden birini görüyorsunuz.
Paraguay Ekonomisi
Paraguay ekonomisi temelde tarıma dayanıyor. Çalışan nüfusun % 44’ü tarımla, % 34’ü sanayi ve ticaretle, % 22’si çeşitli hizmetlerde uğraşıyor. Başlıca yetiştirilen bitkiler: Mısır, buğday, soya fasulyesi, yerfıstığı, tütün, turunçgil meyveleri, yerba mate (Paraguay çayı), kahve, pirinç, pamuk. Hükümetin yabancı sermayeyi teşvik etmesi ve çeşitli baraj projeleriyle kullanılabilen enerjinin artırılması gıda, tekstil, kağıt, selüloz, kereste, çimento ve şeker sanayilerinin gelişmesini sağladı.
Ulusal Kalkınma Bankası (Banco Nacional de Fomento) 1961 yılından beri Demokrasi Meydanı’ndaki bu tarihi binada çalışıyor. Misyonu şuymuş: “Halkın yaşam koşullarının iyileştirilmesine katkıda bulunan, rekabet ve kalite ile üretken sektörlere, bankacılık ürün ve hizmetlerini tanıtmak için programlar geliştirilmesi ve finansman yoluyla ekonomik ve sosyal kalkınmanın desteklenmesi.”
Paraguay ekonomisi 2003-2008 döneminde uluslararası emtia fiyatlarının yüksek seyretmesinden dolayı ihracata bağlı olarak hızlı bir büyüme gerçekleştirdi. 2010 yılında uluslararası piyasalarda canlanma Paraguay ekonomisine de olumlu şekilde yansıdı. 2009 yılında uluslararası ekonomik krizin etkisi ile %3,5 oranında daralan ekonomi, 2010 yılında %9,5 oranında büyüdü. GSHM’si 17,168 milyar ABD dolarına ulaştı. Toplam ihracat 6,901 milyar, ithalat ise 7,351 milyar ABD doları oldu.
Nehir taşımacılığı ülke ekonomisi için önemli. Ülkedeki nehirler sayesinde, önemli miktarda elektrik enerjisi sağlanıyor. Paraguay’ın Brezilya ile sınırında bulunan Itaipu hidroelektrik santrali ülke ekonomisi açısından önem taşıyor. Ülkede geniş ve verimli araziler mevcut olup, tarım ve hayvancılık ürünleri önemli bir ihracat kaynağı oluşturuyor.
Gece kaldığım yerde, 15 de Agosto ile Oliva Caddeleri’nin kesiştiği yerdeki otobüs durağında görüntü çektim: Latin Amerika videoları.
Paraguay yazılarımın devamı: Latin Amerika İnsanları.
Turbe ispanyolca sorun, sıkıntı demek ayrıca bir futbolcu ismi ama o tabela nedir hala anlamadım 🙂
Ben de anlamadım. Bilgi için teşekkürler.
Paraguay tam bir Latin Amerika ülkesi gibi görünüyor. Güney Amerika’da yaşam hakkında bilgi veriyor yazınız, teşekkürler.
Güney Amerika’nın az bilinen, az gidilen ülkesi.
Ya buraları gezen arkadaş bana bi ulaşabilir misin sormam gereken bazı şeyler varda.
İnstagram adresim: atc.kardi
Paraguay hakkında buradan da sorabilirsiniz.
Paraguay ve başkent Asuncion’da can güvenliği nasıl acaba, özelikle geceleri tabi ki?
Paraguay yoksul ve tam bir Latin Amerika ülkesi ama genel olarak tehlikeli denemez. Başkent Asuncion pastel renkli alçak binaları, dar caddeleri, dilencileri, her tarafta silahlı asker ve polisleriyle ilk izlenim olarak güvenli hissettirmese de aslında hem gündüz hem gece merkezi bölgeleri oldukça güvenli. Chacarita ve Banados bölgelerine gitmeyin, suç oranı yüksektir. Nasıl bir Paraguay seyahat planı yaptınız?