Dünyanın En Soğuk Kenti

Dünyanın en soğuk kenti Yakutsk Rusya’nın uçsuz bucaksız Sibirya bölgesindeki Yakutistan Özerk Cumhuriyeti’nin başkenti. Çok geniş bir coğrafyadaki tek kent olan, tüm kaynaklara göre dünyanın en soğuk şehri Yakutsk, turistik bir yer olmasa da bu özelliğiyle dikkat çekici ve sıra dışı. Ben de dünyanın en soğuk ülkesi neresidir, Sibirya’da yaşam nasıldır diye merakımı yenemeyip biletimi aldım. Az gidilen yerlere gitmek bana heyecan veriyor.

Yakutsk’a Nasıl Gidilir?

Dünyanın en soğuk kenti Yakutsk için en mantıklı seçenek Rus Havayolları Aeroflot ile Moskova aktarmalı uçuş. İstanbul’dan Moskova’ya Aeroflot veya THY ile gidip bu şehirden Yakutistan Havayolları (Yakutia Airlines, JSC Air Company Yakutia) veya Transaero Airlines ile gitmek de mümkün. Polar Airlines ise sadece Yakutistan içi seferler yapıyor. Ben biletimi Aeroflot’tan 515 Avroya aldım, yaklaşık 1.500TL. Mesafeye göre uygun bir fiyat. 600 Lirası tek kredi kartımda uzun süredir biriken mil puanımla, 900 Lirası ise avans mil ile oldu. 1 yıl sonra en fazla 400 Liralık puan birikse, bilet bana 500 Liraya mal olacak. Rusya vize istemiyor bu arada.

İstanbul-Moskova-Yakutsk uçuşları, benim gibi aktarmada kısa beklemeli bir uçuş bulursanız toplam 14 saat sürüyor. Dünyanın en soğuk kenti Yakutsk’ta toprak 25 metre derine kadar buz tutmuş durumdadır. Size uçağın penceresinden buz pistte iniş ve kalkış videoları çekmeyi düşünmüştüm ama pencerenin hali bu. Bu arada kente tren yok, bozuk karayoluyla ise kış mevsiminde gitmek hiç akıl karı değil.

Yakutsk’ta havada genelde buz sisi (ice fog) olur. Seyahat kaynaklarında “Rus pilotlar Yakutsk’a inip kalkmakta pek cesur olsalar da bazen koşullar öyle kötü olur ki Rus pilotlar bile inmeyi deneyemez, en yakın kent Magadan’a inip bilgi, yemek, otel sağlamadan günlerce bırakırlar” yazıyor. Ben de “eh öyle olursa minibüse atlar Yakutsk’a giderim” diye düşündüm, sıkıntı yapmadım. Ne minibüsü? Dönüşte merak edip baktım, Magadan-Yakutsk arası 1985 kilometre ve arabayla 27 saatmiş! Rusya yolları buzdan ayrıca. Yakutsk havaalanındaki manzaraya bakınız.

Yakutsk Havaalına’na sorunsuz indik, herkes çok soğuk hava nedeniyle hemen çantalarından kürklerini paltolarını çıkarıp harıl harıl giyinmeye koyuldu. Ben de öyle yapacaktım ama İstanbul’da çantam büyükçe olduğu için yanıma almama izin vermediler. Bu ihtimale karşı ayağımda kalın yün çorap ve ugg bot, bacağımda içlik ve kot, üzerimde termal içlik, kalın üstler ve kaban, omuz çantamda maske, eldiven ve kaşkol var, kabanım da kalın. Burası için kesinlikle yetersiz bir kıyafet ama yapacak bir şey yok, otele taksiyle gideceğim.

Dünyanın En Soğuk Kenti Yakutsk’a Varış

Couchsurfing üyesi Darina sağ olsun kendi isteğiyle sabahın köründe havaalanına geleceğini söyledi, beklemeye başladım. Dışarı şöyle bir bakıp heyecanlandım ama çıkmadım, “Sibiryalı gelene kadar sabret” dedim kendi kendime. Darina geldi, telefonla taksi çağırdı, dışarı çıktık ve şoku yedim, çok soğuk. 20 metre ileride bekleyen taksiye kadar yürüdük ve yola çıktık, araba sıcak. Taksi ücreti 200 Ruble (8 Lira), ben merak edip havaalanındaki taksicilere sormuştum az önce, 500 Ruble (20 Lira) istediler.

Yer ayırttığım otele vardık, içeri zor atım kendimi. CS’den evi kalmaya uygun olan üye bulamadım, bulamayınca ucuz yerlerde kalırım ama bu kez dünyanın en soğuk kenti diye biraz pahalıca bir otelde yer ayırttım. Kredi kartımla ödemeyi yapıp eşyalarımı bırakmam ve sıkı giyinmem için odaya çıktık. Güzel bir oda, fakat banyonun kapısı açılmıyor, resepsiyonu arayım dedim ama telefon yok odada, inip söyledim, bir adam gelip tornavidayla açtı.

Ardından İnternet’i kontrol ettim, çalışmıyor, aşağı inip söyledim, biraz uğraştılar, ben de uğraştım, yok. E-posta ile yer ayırtmadan önce “Wi-Fi’niz iyi çalışıyor mu?” diye sormuştum, evet demişlerdi. “Ben İnternet’iniz çalışıyor diye buraya geldim ama yok, bu durumda burada kalmak istemiyorum, lütfen paramı iade edin” dedim. Saat sabah yedi oldu bu arada, dokuzda çalışacağını söylediler ama buna inanmadığımı söyledim, neyse ki sorun çıkarmadan ama epey uğraşarak kartıma parayı iade ettiler.

Yukarı çıkıp durumu Darina’ya anlattım, “üzgünüm ama bana bir yer bulmamız gerekiyor” dedim, eşyamı alıp aşağı indik, yan taraftaki kafede kahvaltı ettik, telefonundan bağlanıp yer aradı, bir tane uygun fiyatlı pansiyon bulup aradı, yer varmış. Taksi çağırmasını söyledim ama “gerek yok, yakın” dedi, yürümeye başladık, 100 metre sonra çok üşüdüm, 150. metrede artık dayanamayacağımı söyledim, en yakın bankaya soktu beni sağ olsun. Gelmeden iletişim kurduğum Ludmila bana bir yer bulmuş, ama beğenmemiştim, onu aradım, zor durumda olduğumu anlattım, orayı aradı, yer varmış. Darina’ya söyledim, taksi çağırdı, taksici 3 dakika sonra kapıda olacağını söyledi, 3 dakika bekleyip kapıya çıktık ama araba yok, 2 dakika geç geldi, çok zor geçti o 2 dakika, sürekli hareket ettim donmamak için.

Kent merkezindeki bir avludan girilen pansiyonun olduğu apartmana vardık, 3 kapıdan binaya girdik, tipik bir Rus apartmanı, dökülüyor. Merdiven ve koridorlar taştan, parmaklık ve duvarlar boyasız. Giriş katın zemini buz kaplı, tutunarak yürüdüm. Arkadaşlarımın evlerinin olduğu apartmanların da giriş katlarının zeminleri buz tutmuş durumda.

Pansiyon 4 odalı bir daire, dandik bir yer. Tuvaletinde lavabo yok, çıkınca el yıkamaya banyoya gidiliyor, orada da lavabo yok, küvette el yıkanıyor. Odalar basit ve vasat, dolaplı oda 1700 Ruble (65TL), dolapsız ve küçük olan 1200 Ruble (45TL), dolapsızı seçtim. Eski ve büyük bir yatak, TV sehpası ve küçük televizyon, 1 sandalye ve duvarda askılar var, yer at kılı halı kaplı. Çabucak yerleştim ve giyindim.

Dünyanın en soğuk kenti Yakutsk için kıyafetim şöyle; ayağımda ithal kalın termal çorap, üzerine kalın yün dede çorabı, içi tüylü ugg çizme ve üzerine kaymayı önleyen ayakkabı zinciri. Bacağımda kaliteli ithal termal içlik, üzerine Beyoğlu Terkos Pasajı’ndan 5 Liraya aldığım örümcek adam desenli içlik, üzerine polarlı sağlam bir kar pantolonu. Üzerimde ithal kaliteli termal içlik, üzerine pamuklu bir uzunkollu, üzerine ithal polar mont ve kalın kaban. Başımda balaklava maske ve kapşon. Elimde ince termal eldiven, üzerine biraz daha kalınca ithal termal eldiven, en dışta 5 Liralık çakma kayak eldiveni. Yazarken yoruldum, siz giyinip soyunmayı düşünün artık.

Dünyanın En Soğuk Kenti Yakutsk Hava Durumu ve İklimi

Yakutsk’da sıcaklık kışın ortalama -42, yazın +19 derece. Kaydedilmiş en düşük sıcaklık -64.4, en yüksek +36 derece. Bu da 100 derecelik bir aralık demek ki bu durum hayatı daha da zorlaştırıyor. Örneğin İstanbul’da ortalama en yüksek ve en düşük sıcaklık aralığı 30 derece, rekorları da katarsak 50 derece.

Wikitravel Yakutsk için dünyanın en soğuk kenti olduğunu belirttikten sonra uyarıyor: “Kentteki en büyük tehlike şüphesiz ki aşırı Sibirya soğuğu; sizi hızla öldürebilir, dikkat etseniz bile burnunuzu ve ayak parmaklarınızı kaybedebilirsiniz. Ne giysiniz varsa giyin, 10 dakikadan fazla açıkta kalmayın. Yürürken çok çabuk yorulacaksınız. Her yere kapıdan kapıya taksiyle gidin, yürümekten kaçının.”

Dünyanın en soğuk kenti Yakutsk iklimi altkutup (subarctic) olarak adlandırılıyor, kışlar uzun ve aşırı soğuk, yazlar ılık ve kısa. Toprağı sürekli donuk (permafrost) olan bölgelerdeki en büyük yerleşim yeri. Binalar uzun beton kazıklar üzerine inşa ediliyor. Yakutistan zorlu bir coğrafyada.

Dünyanın en soğuk şehri Yakutsk’ta mezar kazmak üç gün sürüyor. Mezar yerinde kömür yakılıyor, birkaç saat sonra ateş kenara itilip eriyen toprak 10-15cm kazılabiliyor, ardından açılan bu yerde tekrar kömür yakılıyor, birkaç saat sonra tekrar kenara itilip biraz daha kazılıyor, 2 metre derine erişene kadar tekrar tekrar bu işlem yapılıyor.

Sibirya’da her gördüğünüz banka oturulmaz.

Sibirya’dan sevgiler. Love from Siberia. İstediğim kadar giyineyim, o kirpikler ve burun içi donuyor.

Yakut efsanesine göre Tanrı dünyayı yarattıktan sonra uçarak her bölgeye doğal zenginliklerin bir kısmını dağıtmaktadır, ama Yakutistan’a gelince elleri donar ve her şeyi düşürür. O yüzden periyodik element tablosundakilerin hepsi bu ülkede bulunur. Herkese birer nehir ve göl düşer.

Dünyanın en soğuk kenti Yakutsk’da her yerde böyle buzdan heykeller var, sıkıntı yok, erimezler. Bilgi: Burada okullar sadece – 55 derecenin altında tatil oluyor. Bizim bunu Türkiye‘de hayal etmemiz bile zor. Şu anda İstanbul ve İzmit’te +3 derece ve okullar tatil.

Sibirya beni bağrına bastı. Dünyanın en soğuk kentinde heykeller bile beni koruyor. Hello from the coldest city on Earth, Yakutsk.

Dünyanın En Soğuk Şehrinde Yaşam

Dünyanın en soğuk kenti Yakutsk’ta doğalgaz faturası ne kadar geliyor diye çok sorulduğu için arkadaşımdan öğrendim. Büyük (3+1) bir daireye 4000 Ruble=140TL geliyormuş. Fotoğraf odamın penceresinden görünüm ve bizim mahallenin doğalgaz yakım merkezi. Öyle her binada ayrı ateş yanmıyor, her mahallede doğalgaz yakım merkezi var, sıcak su borularla binalara dağıtılıyor. Bizde her binada ayrı ateşten her daireye ayrı sisteme geçildi. Bizde doğalgaz bol tabii, Rusya yoksulluktan böyle yapıyor.

Burada hemen herkesin geyik kürkü çizmesi var, kadınlarınki böyle süslü. Dünyanın en soğuk kentinde yaşam topuklu çizme, klasik bot, ayakkabı ile mümkün değil. Soğuk ülkede yaşamak kolay değil, dünyanın en soğuk ülkesi Yakutistan.

Dünyanın en soğuk kenti Yakutsk bugün bana sürpriz yaptı, sıcaklık normalin üzerine, – 30’a çıktı, habire geziyorum. Burası Türkiye’den 7 saat ileride, hava saat dörtte kararmaya başlıyor.

Ama Yakutsk dünyanın en soğuk kenti, kışın hava sıcaklığı eksi 35-64 derece arasında seyrediyor. İlk gün hava sıcaklığı -37 idi, ki burada iyi bir hava durumu.

En soğuk ülkede ilk gece dışarı çıkışımın videosu.

Sibirya’da fotoğraf çekerken telefonumun ne zaman donacağını sonunda keşfettim. “Düşük ısı nedeniyle flaş kullanılamıyor” uyarısını verdiğinde eve koşuyorum. Her türlü elektronik cihaz dünyanın en soğuk şehri Yakutsk’da dışarıda bir veya birkaç dakikada donuyor.

Dünyanın en soğuk kenti Yakutsk’ta arkadaşlarımın evine gittim. Balkon kapalı olduğu halde derin dondurucu işlevi görüyor. Balkondan donmuş bir balık aldık, donuk şekilde dilimlediler ve çiğ balık yedik. Arkadaş hatırına çiğ balık yedim. Yediklerim sayfamda.

Yakutsk’ta otomobiller çalışmadığı zamanlarda ısıtmalı kapalı garajlarda tutuluyor. Isıtmalı garajı olmayanların arabaları aşağıdaki gibi yaza kadar donmuş durumda bekliyor veya özel tekniklerle çalıştırılabiliyor. Çalıştırmak çok zor olduğu için sahipleri arabaların motorlarını durdurmuyor, otoparklarda ve yollarda çalışır durumda uzun süre bırakılmış çok araba gördüm.

Bir Sibirya klasiği.

Ve işte soğuk havada donan sıcak su deneyi. Arkadaşımın balkonundan aşağı sıcak suyu dökünce havada donup buz zerreleri haline geldi!

Sibirya’da dondurma gördüm!

Sibirya’da kürklü arkadaşlarım.

Sibirya’da çocuklar çok sevimli.

Yakutistan’ın soğuk iklimi tarıma elverişli olmadığı için sebze ve meyveler dışarıdan geliyor ve pahalı.

Yakutsk şehri Lena Nehri’nin kenarında kurulmuş olup, nehir yılın birkaç ayı dışında donar ve üzerinde yürünebilir, arabayla gidilebilir. Donmuş nehirde yürüdüm.

Yakutsk kentini 1632 yılında kuran Yenisey Kazakı Pyotr Beketov heykeli ve arkasındaki anıt.

Dünyanın en soğuk ülkesinde millet kayıp düşerek kafasını gözünü yarmasın diye her binanın girişinde böyle ev halıları var. Yurdumun yapay çim halı üreticisi için büyük pazar var burada.

Yakutsk Pazarında Donmuş Balıklar

Yakutsk açık pazarında satılan her şey soğuktan donmuştur, bayatlamaz.

Bu pazarda satış yapan insanlar çok sıkı giyinmek zorunda.

Sibirya’da donmuş satılan balıklar donmuş halde ve çiğ yenir.

Arkadaşım Darina vejetaryen olduğu için çoğunluk gibi kürk giymiyor.

Dünyanın En Soğuk Şehri ve Buzdan Saray

Yakut arkadaşlarım Darina ve Ayaan ile buzdan saraya gittik. Kentin biraz dışında dev bir buzdan dünya kurmuşlar, sayısız tünel, koridor, heykel, dekor var buz müzesi içerisinde.

Buzdan şatoda buz tahtımda oturuyorum.

Buzdan bara da gittik, her şey buzdan, bardaklar bile.

Arkadaşlara “bekarlık zor, yatağım buz gibi soğuk” deyince “e buzdan yatakta yatma o zaman” dediler, sanırım haklılar. Buzdan saray içinde yatak da buzdan.

Buzdan sarayda Noel Baba oldum.

Dünyanın en soğuk kenti Yakutsk havası böyle işte. Aşağıda diğer Sibirya yazılarım var.