Çin’den trenle Moğolistan’a: Transmongolya Ekspresi ve Ulan Bator

Pekin’den bindiğim Transmoğolistan (Transmongolia Express) trenimde 4 kişilik kompartımanımda 2 yatak boştu, rahat ettim. Ulan Bator’dan haberleştiğim Moğol CS üyesinin ablasının eşi de aynı trendeymiş tesadüf, epey sohbet ettik, adi Baavgai (AYI anlamına geliyor). Çeşitli ülkelerden tren arkadaşları edindim, seyahatlerden, ülkelerden bahsettik. Kompartıman arkadaşım ABD’li kadın, komşu kompartımanlardan tanıştığım İtalyan bir çift, İngiliz 2 öğrenci, Danimarkalı ve Moğollar. Ulan Bator gezisi için Moğolistan yoluna düşmek heyecan verici. Moğolistan’da gezilecek yerler arasında ilk sırada başkent Ulan Bator var.

 

 

Moğolistan’a nasıl gidilir? Pekin‘den trenle gidebilirsiniz.

 

 

Moğolistan’a Nasıl Gidilir?

En çok ülke görmüş olan bendim tanıştıklarımın arasında, ülkemizi gururla temsil ettim. Dersime de iyi çalışmışım ki genelde gezginleri bilgilendiren ben oldum. Yolculuğun sonuna doğru İtalyan kız yolculuk notlarını yazarken doğal bir şekilde Moğolistan’ın nüfusunu ve yüzölçümünü bana sordu, söyledim, yazdı. İngiliz oğlan “Moğolistan’da çok at varmış” dedi, pat diye at sayısını söyledim. 🙂

 

 

Hosoo Transmongolia adlı grup, “gırtlak müziği” (Mongolian höömii) denen özel bir eski Moğol şarkı söyleme tekniğini kullanıyor. Grubun çaldığı geleneksel müzik aletleri morin khuur (at kafası keman), ikh khuur (at kafası bas), ever buree (obua) ve geleneksel Moğol davulu. Hosoo Transmongolia grubunun şarkılarının çoğu Moğol bozkırlarında yaşam, atlar ve Şamanizm üzerine.

 

 

 

 

Transmongolia trenlerinde 3 sınıf var: sert yataklı (hard sleeper), yumuşak yataklı (soft sleeper) ve delüks (deluxe). Tüm gezginler gibi ben de sert yataklıda yolculuk ettim, zaten diğer sınıflardan çok az yer var. Sert dedikleri yatak pek de sert değil aslında.

 

 

Transsibirya hattının Transmoğolistan kısmının yaklaşık yarısı Çin‘de, diğer yarısı Moğolistan’da geçiyor. Şahane doğa manzaraları, bozkırlar, yoksul ve zamanın dışında kasabalar, hayvanlar, dev Gobi Çölü, trenden baksa hiçbir şeyin geçmediği Moğol kasabaları. Çölde yol alırken aniden kısa kum fırtınaları çıktı, camlarımızı kapamak zorunda kaldık. Çölü tek başıma adım adım aşarım dönüşte demiştim ya, buradaki Moğollarla konuştum, akıllı işi değilmiş. Yol boyunca akbabaların kemirdiği at iskeletlerini, kemirmekte olduğu at ölülerini görmemin de etkisiyle ben çölü dönüşte yine trenle geçmeye karar verdim, affola. Pekin’den Moğolistan başkenti Ulan Bator 33 saat sürdü. Yeşil pasaportum (hususi pasaport) sayesinde ülkeye Moğolistan vizesi almadan girdim. Ulan Bator’un anlamı Kızıl Kahraman.

 

Moğolistan Başkenti Ulan Bator

Kentin adı önceden Türkçe’de Ulan Batur olarak geçiyordu, sonra Batı dillerindeki gibi Ulan Bator denmeye başladı. Dışişlerinin sitesinde de böyle geçtiği için ben de ikincisini kullanmayı tercih ettim. Moğolca yazılışı Улаанбаатар, okunuşu Ulaanbaatar. Moğolistan gezisi birçok yönüyle heyecan verici.

 

 

Burası Moğolistan başkenti Başkent Ulan Bator’un ana caddesi Barış Bulvarı – Enkh Taivny Örgön Çölöö.

 

 

Aşağıda Moğolistan’da yediğim ilk yemeği görüyorsunuz. Bol koyun etli, az makarna ve sebzeli sulu yemek (şölte khool), üstte solda koyun etli mantı (buuz), sağda ekmek istediğimde öyle bir şey olmadığını zar zor anladıktan sonra onun yerine verilen löp hamur (mantu).

 

 

Ulan Bator Gezisi

Moğolistan başkenti Ulan Bator karmaşık bir kent, bir tane ana caddesi var, kaldırım ya toprak ya da delik deşik beton. Geleneksel Moğol kıyafeti DEL giyenler hala var, özellikle yaşlılardan. Resimdeki del giymiş insanlar bana şirinlik olsun diye giymediler, günlük kıyafetleri öyle.. Moğolların yarısı dinsiz, diğer yarısı ise Şamanizm etkisindeki Budizm’e inanıyor. Şaman çadırlarına, Budist manastırlarına gittim. Ulan Bator gezisi heyecan verici.

 

 

 

 

Bugün öğlende Sarançeçeg (anlamı: ay çiçeği) ile birlikte arkadaşı Burmaa’nın (bal) evine gittik, kesif bir koyun eti kokusu vardı, Moğolistan‘da her evin böyle koktuğunu duymuştum. Sağ olsun yemek hazırlamış; turşu, koyun eti, mantı çorbası. Koyun eti masaya geldi öylece kaldık, meğer adettenmiş, misafir eti parçalayıp verirmiş. Ben bıçakla kırmızı kısımları kesip yemeye çalışırken hatunlar koca kemikleri iki elle kapıp yağ ve kıkırdak bırakmadılar. Bu arada ilk kımızımı heyecanla içtim. Kımıza Moğollar AYRAG diyor. Kazak azınlık bizim gibi kımız diyor, ama Moğolcası Ayrag.

 

 

Moğolistan başkenti Ulan Bator‘da ilk gün gezdikten sonra CS arkadaşım Bayarmaa ve arkadaşlarıyla buluştum, yemek yedik. Şık bir bara gittik. Arkadaşı İstanbul’da 5 yıl ev hizmetçiliği yapmış. Türkleri çok methetti. “Türkler öyle kibar insanlar ki, alışveriş yaptıkları dükkandan ‘hayırlı işler’ veya ‘iyi günler’ gibi sözler söylemeden çıkmıyorlar. Hatta bir kez patronum sokakta belediyenin temizlik işçisine ‘kolay gelsin’ dedi.” diye hayranlıkla anlattı Türkiye’yi.

 

Bindiğim kaçak taksiden çektiğim Ulan Bator görüntüsü aşağıda: Moğolistan videoları.

(Burada bütün taksiler kaçak, normal taksi yok)

 

 

Başkent Ulan Batur’daki Sühbaatar Meydanı’nda bulunan Moğol Parlamentosu.

 

 

Moğolistan’da Gece Hayatı

 

 

 

Ulan Bator’da gece hayatı hareketliymiş, kaç gecedir Bayarmaa (anlamı: mutlu anne), Dulamsuren (hayat kurtaran nazarlık), Batbold (güçlü çelik) ve diğerleriyle pek eğleniyoruz. Dün gece kaderimde karaoke vardı maalesef ama yine de eğlendim, hatta insanları birbirleriyle tanıştırıp kaynaştırdım. 🙂 Tutturdular geleneksel bir Türk şarkısı söyle diye, olmaz dedim, direndim fayda etmedi. Cengiz Han marka votkanın da etkisiyle Şarköy Türküsü’nü söyledim Moğollara, beğendiler. Bu arada Moğolistan kızları hiç tahmin etmediğim kadar zarif, kibar ve hoş.

 

Strings Club’da çektiğim canlı müzik görüntüsü aşağıda: Moğolistan gece hayatı.

 

 

Yıllardır güzel haberlerimi alıyorsunuz, bu kez kötü bir haberim de var. Yankesiciler ön cebimden cüzdanımı çaldı; kimlik, Tugrik (Moğolistan para birimi, төгрөг, tögrög), ABD Doları, TL, kredi kartları vs içindeydi. Fark eder etmez İş Bankasını aramaya çalıştım, çıkmadı. Ne yapacağımı bilmez halde dolaşırken bir baktım karşımda bir Türk bayrağı. Moğolistan Türkiye Büyükelçiliği‘nin önüne gelmişim, polise işaretlerle anlattım, görevli çağırdı, anlattım, içeri aldılar, sabit telefondan bankayı aradık, iptal ettirdim. Neyse ki Garanti ATM kartım çantamdaydı. Birkaç saat üzüldüm ama sonra geçti, çok param gitti ama keyifle devam ediyorum gezime. Ulan Bator yankesicilikte dünyada sayılı kentlerden biri. Tüm konuştuklarım arasında henüz çarpılmamış biri neredeyse hiç çıkmadı.

Moğolistan başkenti Ulan Bator’un en merkezi ve modern yerinde bulunan Türk Moğol Dostluk Parkı aşağıda. Türkiye’nin Moğolistan Büyükelçiliği de kentin en iyi noktasında. Türkler için gezilecek yerler arasında bulunuyor.

 

 

Moğolistan Tarihi

Ülkede gezilecek yerler arasında en önemlilerinden olan Moğolistan Ulusal Müzesi’ni gezdim. Birinci Salon antik tarih salonu. M.Ö. 800.000 yıl öncesine kadar giden taş aletler , Demir ve Bronz Çağlarına ait buluntular sergileniyor. İkinci Salonda Moğolistan’da eskiden kurulmuş olan devletlerden buluntular var. Sırasıyla Hun, Türk, Uygur ve Khidan İmparatorluklarından eserler.

 

 

Ulusal Müze’nin ikinci katındaki Üçüncü Salon’da geleneksel giyim ve takılar sergileniyor. Müzenin kitabına göre Moğolistan’da yaşayan 20 etnik grubun kökenleri Moğol ve Türk uluslarından geliyor. Üçüncü katta Cengiz Han’ın dünyanın en büyük imparatorluğu haline getirdiği Moğol İmparatorluğu eserleri var. Beşinci Salon’da geleneksel Moğol kültürü, yedincide Mançu hakimiyeti dönemi, sekizincide Bogd Han dönemi, dokuzuncuda 1921 – 1989 arası sosyalist dönem, Onuncu Salon’da ise Demokratik Moğolistan ile ilgili eserler ve sergiler bulunuyor.

 

 

Moğolistan gece hayatı hareketli, ancak diskolarda kavga sık rastlanan bir durum, dikkat.

 

 

 

Durun, Ulan Bator bir şey değil, vahşi Moğol kırsalında yaşadığım göçebe maceralarımı okuyun asıl.

 

 

MOĞOLİSTAN YOLCULUĞUMUN DEVAMI için tıklayın:

Şamanizm ve Tengricilik. MONGOLIA. Shamanizm.